Վերջին երեսուն տարիների ընթացքում էնդոկրին վիրաբուժության բնագավառում ձեռք բերված տեխնոլոգիական հաջողությունները հնարավոր դարձրին ստեղծելու և մշակելու տարբեր մեթոդներ, որոնց նպատակը վահանաձև գեղձի հանգույցները ոչ վիրահատական եղանակով բուժելն է: Առավել հաճախ այս մեթոդներն անվանում են ներհյուսվածքային դեստրուկցիայի նվազ ինվազիվ եղանակներ: Վերը նշված դեստրուկտիվ մեթոդներից լայնորեն տարածված է էթանոլային սկլերոթերապիան (երբ էթիլ սպիրտը ներմուծում են հանգույցի մեջ): Այս մեթոդը կլինիկական պրակտիկա է ներմուծվել դեռևս 20-րդ դարի 80-ական թվականներին իտալացի էնդոկրինոլոգ Տ. Լիվրագիի կողմից, որն առաջինն է օգտագործել սպիրտը հորմոն-ակտիվ հանգույցները բուժելու համար: Առավել ուշ առաջարկվեցին նվազ ինվազիվ այլ մեթոդներ ևս, որոնց հիմքում ֆիզիկական գործոնների ազդեցություններն են: Բուժման ֆիզիկական մեթոդներից արդյունավետ են լազերի (լազեր-ինդուկտիվ թերմոթերապիա) և մոդիֆիկացիոն էլեկտրամագնիսական դաշտի (ռադիոհաճախական թերմոդեստրուկցիա) կիրառումը: Ներհյուսվածքային մեթոդներն ուղղված են կազմալուծելու հանգույցի հյուսվածքային տարրերը, իհարկե, ուլտրաձայնային հսկողությամբ: Ժամանակակից ուլտրաձայնային սարքավորումներն օգնում են բժիշկ էնդոկրինոլոգին ճշգրտորեն ազդելու հանգույցի վրա, որն էլ հիվանդի խնդիրների հիմնական պատճառն է: Բուժման այս տեսակն անցկացնելու հիմնական խնդիրը վահանաձև գեղձի հանգույցի հյուսվածքը քայքայելն է առանց վահանաձև գեղձի առողջ հյուսվածքը վնասելու: Հայտնի է, որ հիվանդների գանգատները մեծմասամբ պայմանավորված են հանգույցների չափսերով և հորմոնների արտադրությամբ: Հանգույցի հյուսվածքի քայքայումը հանգեցնում է նրա չափսերի փոքրացմանը և հորմոնների արտադրության նվազեցմանը կամ դադարեցմանը: Արդյունքում հիվանդը դադարում է գանգատներ ներկայացնել և խուսափում է վիրահատական միջամտությունից: Սակավ ինվազիվ մեթոդներն ունեն մի շարք առավելություններ: Առաջին հերթին դրանք հնարավորություն են տալիս հիվանդին խուսափելու վիրահատությունից և այն ամենից, ինչ պայմանավորված է վերջինով (սթրես, նարկոզ, սպի և այլն): Երկրորդ՝ այս մեթոդների շնորհիվ հանգույցները շրջապատող վահանաձև գեղձի հյուսվածքը պահպանվում է, որի շնորհիվ հնարավոր է խուսափել վիրահատությունից հետո առաջացող հորմոնային անբավարարությունից: Երրորդ՝ բուժման այս մեթոդների արդյունքում զարգացող բարդությունների քանակը զգալիորեն նվազում է: Չորրորդ՝ սակավ ինվազիվ մի շարք մեթոդներ կատարվում են ամբուլատոր պայմաններում, առանց հոսպիտալացման, որն էլ հնարավորություն է տալիս հիվանդին շարունակելու աշխատել բուժման ընթացքում: Եվ վերջապես, նվազ ինվազիվ մեթոդները, վիրահատական բուժման համեմատ, թանկարժեք չեն: Թերևս նվազ ինվազիվ մեթոդներն էլ ունեն իրենց թերությունները: Այս մեթոդների հիմնական առանձնահատկությունն այն է, որ վահանաձև գեղձի հանգույցները բուժման ժամանակ չեն հեռացվում: Հանգույցների հյուսվածքը քայքայվում է, բայց հանգույցները մնում են իրենց տեղում: Բուժական միջամտությունից հետո հանգույցի ծավալը զգալիորեն փոքրանում է, բայց խոսել այն մասին, որ հանգույցն ամբողջությամբ վերանում է, նշանակում է խաբել հիվանդին: Հայտնի են դեպքեր, երբ բուժումից հետո հանգույցը դադարում է երևալ անգամ մանրամասնորեն կատարված ՈՒՁՀ-ով: Սակայն նմանօրինակ դեպքեր հազվադեպ են պատահում, հետևաբար չեն կարող լինել նվազ ինվազիվ մեթոդներով բուժման սովորական արդյունք: Լինում են նաև դեպքեր, երբ ներհյուսվածքային դեստրուկտիվ ազդեցությունը չի հանգեցնում հանգույցի ամբողջական քայքայմանը, որի հետևանքով էլ հանգույցի մի հատված, որը պահպանում է իր կենսագործունեությունը, կարող է հանգեցնել հիվանդության կրկնության (ռեցիդիվի): Երբեմն ստիպված ենք լինում նվազ ինվազիվ միջամտությունները կրկնել ժամանակային որոշակի միջակայքում (հաճախ 1-2 տարի ընդմիջումով), որպեսզի ամրապնդենք ստացված բուժական արդյունքը: Հենց կրկնությունների առաջացումն էլ նվազ ինվազիվ մեթոդների հիմնական թերությունն է: Բնականաբար կրկնությունների առաջացումն էլ այս կամ այն չափով պայմանավորված է տվյալ կլինիկայի տեխնիկական հագեցվածությամբ, կատարված բուժական միջամտության որակով, մասնագետների բավարար փորձով: Աշխարհի առաջատար կլինիկաների փորձը ցույց է տալիս, որ բուժման նվազ ինվազիվ մեթոդների կիրառումը միշտ չէ, որ արդարացված է և արդյունավետ: Առկա են մի շարք իրավիճակներ, երբ վիրահատական բուժումը կարող է շատ արագ և հուսալիորեն հանգեցնել հիվանդի վիճակի կարգավորմանը, քան ներհյուսվածքային դեստրուկցիան: Հենց առավել արդյունավետ մեթոդի ընտրությունն է էնդոկրին վիրաբույժի հիմնական խնդիրը: Նա է հիվանդին խորհուրդ տալիս բուժման այս կամ այն տեսակի կիրառումը՝ հիմնվելով սեփական փորձի, տվյալ պահին առկա գիտական տվյալների, ինչպես նաև տվյալ հաստատության տեխնիկական հնարավորությունների վրա: Ներհյուսվածքային դեստրուկտիվ մեթոդներն առավելապես ցուցված չեն վահանաձև գեղձի բազմաթիվ հանգույցներով հիվանդներին, քանի որ հիվանդների այս խմբում դրա հյուսվածքն ունի նորանոր հանգույցներ ստեղծելու հակվածություն: Հետևաբար, կրկնությունների առաջացման հավանականությունն այս դեպքում շատ մեծ է: Միայն ՎԳ-ի ամբողջական հեռացմամբ է (թիրեոիդեկտոմիայով) հնարավոր հասնել բազմահանգուցավոր խպիպների լիարժեք և ռադիկալ բուժման: Նվազ ինվազիվ և վիրահատական մեթոդների ցուցումները գրեթե նույնն են: Նվազ ինվազիվ մեթոդները կիրառելի են նաև այն դեպքում, երբ հիվանդները նշում են գանգատներ՝ պայմանավորված հանգույցների չափսերի մեծացմամբ կամ դրանց հորմոնային ակտիվությամբ: Բժիշկները պետք է բուժեն ոչ թե փոքր հանգույցների «ուլտրաձայնային պատկերը», այլ հիվանդներին՝ իրենց գանգատներով և խնդիրներով հանդերձ․ սա է հիմնական խնդրի էությունը, որին պետք է հետևեն բոլորը: