Խոշոր հանգույցները կարող են ճնշել (սեղմել) պարանոցի օրգանները, առաջին հերթին ՎԳ-ի մոտ տեղակայված օրգանները (կերակրափող, շնչափող): Շնչափողին սեղմելու դեպքում հիվանդները գանգատվում են կոկորդում օտար մարմնի մշտական զգացողությունից (симптом «кома в горле»): Հանգույցի կողմից շնչափողի արտահայտված ճնշումը (սեղմումը)  կարող է հանգեցնել շնչառության դժվարացման: Կերակրափողի՝ խոշոր հանգույցներով սեղմումը կարող է հանգեցնել կլլման ակտի դժվարացման: Ընդ որում, հանգույցի չափսն այս դեպքում գերազանցում է 4-5 սմ-ը: Փորձը ցույց է տալիս, որ նմանօրինակ գանգատներ ունեցող 100 հիվանդներից միայն 10-ի դեպքում են առկա խոշոր չափերի հասնող հանգույցներ: Բացի այդ, 10 հիվանդներից 5-ի դեպքում է միայն, որ հանգույցները կարող են ունենալ այնպիսի չափեր, որոնք տեսականորեն կարող են առաջացնել հարևան օրգանների ճնշում (սեղմում): Եվ միայն այդ 5 հիվանդների դեպքում է վիրահատությունը հանգեցնում վիճակի լավացման, կլինիկական գանգատների վերացման: Մեր բերած օրինակում մնացած 95 հիվանդներին վիրահատությունը չի օգնի, քանի որ նրանց գանգատները պայմանավորված չեն հանգույցների առկայությամբ: Ամենից հաճախ օտար մարմնի զգացումը (симптом «кома в горле») պայմանավորված է մշտապես առկա (քրոնիկական) նևրոզով: Անգամ այդպիսի տերմին կա՝ «невротический ком в горле»: Նմանօրինակ հիվանդների շրջանում գանգատներն ավելի արտահայտված են դառնում սթրեսից հետո կամ ծանր աշխատանքային օրվա վերջում: Առավոտյան, ընդհակառակը, հիվանդներից և ոչ մեկը գանգատներ չի նշում: Հիվանդների այս  խմբի բուժումը սպեցիֆիկ է: Նրանց անհրաժեշտ են միայն սեդատիվ (հանգստացնող) պրեպարատներ, հանգիստ ու նորմալ զրույց մասնագետի հետ, որը հիվանդին մատչելի կբացատրի խնդրի ողջ էությունը:  Զրույցելիս ժամանակ հիվանդին պետք է բացատրել, որ պարանոցի շրջանում ճնշման զգացողությունը նորմալ երևույթ է սթրեսի ժամանակ:

Ոչ միշտ է, որ պարանոցի շրջանում ճնշման զգացողությունը պայմանավորված է հանգույցներով կամ նևրոզներով: Այն կարող է պայմանավորված լինել նաև ՎԳ-ի բորբոքային հիվանդությամբ՝ աուտոիմուն թիրեոիդիտ: Մեր տարածաշրջանում թիրեոիդիտը հանդիպում է 40 տարեկանից բարձր ամեն վեցերորդ և յոթերորդ հիվանդի դեպքում: ՎԳ-ի հյուսվածքը կարծրանում է, որն էլ հանգեցնում է գանգատների առաջացման: Այս դեպքում վիրահատությունն արդարացված չէ, քանի որ հավանականությունը, թե գանգատները կվերանան, շատ քիչ է:

      Հանգույցների անցանկալի բարդություններից մեկը հետկրծոսկրային խպիպի առաջացումն է: Այս դեպքում, ի հաշիվ մնացած հանգույցների, հարևան օրգանների ճնշման ախտանշանները դառնում են էլ ավելի արտահայտված: Հետկրծոսկրային խպիպն առավելապես հանդիպում է տարեց հիվանդների շրջանում: Տարեցների դեպքում  հանգույցների մեծացումն արագ է ընթանում և  հենց մեծացած քաշի պատճառով էլ դրանք ներքև են իջնում:

Քանի դեռ ՎԳ-ն պարանոցում է՝ նրա մեծացումն արտահայտվում է պարանոցի առաջնային մակերեսի արտափքվածությամբ: Առաջանում է կոսմետիկ դեֆեկտ, բայց շնչափողի կամ կերակրափողի ճնշում (սեղմում) չի առաջանում: Երբ ՎԳ-ն հայտնվում է այնպիսի նեղ տարածության մեջ, որը ձևավորվում է կրծքավանդակի ոսկրային տարրերով (կողեր, կրծոսկր, կրծքային ողեր), այն կորցնում է դեպի առաջ շարժվելու և հարաճելու ունակությունը (առջևից խանգարում է կրծոսկրը), որի հետևանքով այն սկսում է ճնշել հարևան օրգաններին: Այս դեպքում ասում ենք, որ հետկրծոսկրային խպիպով հիվանդների շրջանում առաջանում են ոչ միայն շնչառության կամ կլման ակտի դժվարացում, այլև պարանոցի մակերեսային երակների լայնացում, որը կրծքավանդակի խոռոչում վերին սիներակի ճնշման հետևանք է: Պարանոցի մակերեսային երակների լայնացումները հատկապես լավ տեսանելի են, երբ հիվանդը երկու ձեռքերը բարձրացնում է գլխի մակարդակից վեր (Պեմբերտոնի ախտանիշ): Հետկրծոսկրային խպիպով հիվանդները ենթակա են վիրահատության: Սա չի նշանակում նաև, որ վիրահատությունը միշտ է ցուցված: Հետկրծոսկրային խպիպի վիրահատության ցուցումները նույնն են, ինչ պարանոցին տիպիկ տեղակայման խպիպի դեպքում:

Պարանոցին տեսանելի արտափքվածությունը ստիպում է հիվանդին դիմել էնդոկրին վիրաբույժին: Կինը ձգտում է լինել գեղեցիկ: Հաճախ, անգամ գանգատների, այս կամ այն ախտանիշերի բացակայության դեպքում վիրահատության դիմում են՝ կոսմետիկ դեֆեկտը վերացնելու նպատակով: Կարը (նաև սպին) որակյալ վիրահատությունից հետո դառնում է քիչ տեսանելի, իսկ պարանոցի մակերեսը դառնում է համաչափ:

Հանգույցների մի մասի դեպքում, ինչպես նաև դրանց երկարատև առկայության պայմաններում, կարող է առաջանալ նոր հատկանիշ՝ հորմոններ արտադրելու անկառավարելի ունակություն: Հանգույցները, որոնք ակտիվորեն արտադրում են հորմոններ, կոչվում են հիպեր կամ ակտիվ ֆունկցիոնալ (հորմոն-ակտիվ հանգույցներ): Ինչքան շատ են նման հանգույցները և ինչքան մեծ են դրանց չափերը, այնքան մեծ է թիրեոտոքսիկոզի առաջացման հավանականությունը: Հիշեցնենք, որ թիրեոտոքսիկոզն արյան մեջ ՎԳ-ի հորմոնների քանակի ավելացումն է: Նորմայում ՎԳ-ի հորմոնների արտադրությունը ղեկավարվում է հիպոֆիզի (մակուղեղի) կողմից: Թիրեոտրոպ հորմոնը, որն արտադրվում է մակուղեղի միջոցով, «ստիպում» է ՎԳ-ին անհրաժեշտության դեպքում շատացնել հորմոնների արտադրությունը: Եթե հորմոնների մակարդակը չափից շատ է լինում, ապա հիպոֆիզը նվազեցնում է թիրեոտրոպ հորմոնի արտադրությունը և «թողնում» է, որ ՎԳ-ն հանգստանա: Հորմոն-ակտիվ հանգույցները օժտված են ինքնավար ֆունկցիայով, այսինքն՝ «չեն ենթարկվում» հիպոֆիզի «հրահանգներին», «աշխատում» են օրգանիզմի պահանջներից անկախ: Մուտացիայի արդյունքում հանգույցների բջիջները կորցնում են հիպոֆիզին «ենթարկվելու» ունակությունը: Դրանք միշտ աշխատում են իրենց առավելագույն հնարավորությունների չափով՝ արտադրելով այնքան շատ հորմոններ, որքան կարող են:  Սկզբնական շրջանում հորմոնների մակարդակն արյան մեջ քիչ է բարձրանում: Օրգանիզմը կարծես որսում է այդ պահը և փորձում  «դադարեցնել» ՎԳ-ի մնացած հյուսվածքի աշխատանքը՝ «ձգտելով» հորմոնային ֆոնը վերադարձնել նախկին նորմային: Արյան մեջ թիրեոտրոպ հորմոնի մակարդակը իջնում է, և ՎԳ-ի այն հատվածները, որոնք «ենթարկվում» են մակուղեղի «հրահանգներին», սկսում են «հանգստանալ»: Հանգույցների աճին զուգընթաց՝ դրանց կողմից արտադրվող հորմոնների քանակն ավելանում է: Վաղ թե ուշ առաջանում է մի իրավիճակ, երբ ՎԳ-ի ողջ հյուսվածքի «լիարժեք հանգիստն» անգամ չի կարող հավասարակշռել հորմոնների նորմալ մակարդակը: Արյան մեջ առաջանում է հորմոնների ավելցուկ՝ թիրեոտոքսիկոզ: Թիրեոտոքսիկոզով հիվանդները նշում են մի շարք գանգատներ. նրանց անհանգստացնում են թուլությունը, արագ առաջացող գերհոգնածությունը՝ համակցված գրգռվածությամբ և լացկանությամբ («գրգռող թուլության» ախտանիշ), քրտնարտադրությունը, ջերմության մշտական զգացողությունը, հիվանդները հակված են արագ նիհարելուն: Բացի այս գանգատներից, աստիճանաբար առաջանում են փոփոխություններ սիրտ-անոթային համակարգում (առաջին հերթին՝ առիթմիաներ), հենաշարժիչ համակարգում (օստեոպորոզ, որը բնութագրվում է ոսկրային հյուսվածքում կալցիումի պակասով և կարող է հանգեցնել կոտրվածքների առաջացմանը) և այլ: Թիրեոտոքսիկոզի բուժումն ուղղված է հանգույցների ֆունկցիայի ընկճմանը: Հանգույցների ակտիվությունը ընկճելու համար առկա են մի շարք մեթոդներ, որոնք կներկայացվեն ստորև: